Innowacja pedagogiczna
” Samodzielność, odpowiedzialność , współpraca
Edukacja dla przyszłości – realizacja koncepcji Planu Daltońskiego
w Przedszkolu nr 3 w Lublinie”
Motto edukacji daltońskiej
,,Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami
to może ono zrobić więcej, niż od niego oczekujemy,
a wszystko co dziecko potrafi – nauczycielowi zrobić nie wolno.”
Helen Parkhurst
Innowacja realizowana jest zgodnie z:
⦁ ustawą z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.);
⦁ rozporządzeniem MENiS z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z 2002r. Nr 56, poz. 506).
WSTĘP
W obecnych czasach cały świat edukacji poszukuje definicji umiejętności jakie powinien posiadać uczeń XXI wieku . W zależności od miejsca i szkoły są one różnie określane . Dzieci ,które osiągną pełnoletność w XXI wieku potrzebują innych umiejętności niż te uczące się w XX wieku. Koncepcja planu daltońskiego polega na metodzie indywidualnej pracy z dzieckiem , zrywa z tradycyjnym sztywnym klasowo- lekcyjnym systemem nauczania .Umożliwia dostosowanie tempa nauki do rzeczywistych możliwości dziecka, wdraża je do polegania na sobie, budzi inicjatywę i samodzielność , zarówno w działaniu jak i myśleniu. Wyrabia poczucie odpowiedzialności za wykonanie podjętego zadania , zmusza do poszukiwania najlepszych i najprostszych metod pracy. Zasady koncepcji daltońskiej: odpowiedzialność, samodzielność i współpraca składają się na spójną filozofię życia. Stanowią one podstawę funkcjonowania w społeczeństwie i są wyznacznikiem postawy życiowej to społeczeństwo wzmacniającej.
OPIS, ZAKRES I MIEJSCE INNOWACJI
Autor: mgr Izabella Majewska – dyrektor Przedszkola Nr 3 , mgr Joanna Koziej – nauczycielka Przedszkola Nr 3 w Lublinie
Realizator: Wszystkie nauczycielki Przedszkola Nr 3 w Lublinie
Rodzaj innowacji: metodyczno – organizacyjna.
Zakres innowacji ze względu na zasięg: Obejmuje wszystkie dzieci uczęszczające do Przedszkola Nr 3 w Lublinie
Warunki realizacji innowacji: W ramach zajęć.
Czas trwania: 01.12.2015 r.- 2017 r. (etap edukacji przedszkolnej dziecka).
Koszty innowacji: Innowacja nie wymaga żadnych kosztów i źródeł finansowania. Wszystkie działania nauczycieli opierają się na proponowanych i wypracowanych przez realizatorów innowacji materiałach.
1. MOTYWACJA WPROWADZENIA
Jak możemy zachęcić małe dzieci by przejęły inicjatywę ? Jak możemy stymulować ich by odkrywały środowisko? Dla dzieci w tym okresie rozwoju ważne jest by czuły się wolne w podejmowaniu inicjatywy. Jako nauczyciele przedszkola zdajemy sobie sprawę ,że nauczamy nowe pokolenia obywateli, a jednym z naszych najważniejszych zadań jest ochrona szczególnych potrzeb edukacyjnych najmłodszych dzieci. Dlatego podjęłyśmy działania służące wdrożeniu koncepcji Planu Daltońskiego, który stawia czoła nowym wyzwaniom i możliwościom. Wymaga od nas podejścia zgodnego z indywidualnymi potrzebami dziecka. Daje możliwość przygotowania naszego wychowanka do życia w społeczeństwie, które bardzo często jest inne od tego w jakim dorastało. Jesteśmy przekonane, że determinacja w realizacji wizjonerskiego spojrzenia na edukację, w której nauczyciel staje się coachem, stymulującym dziecko do samodzielnego poznania świata przez świadome przygotowanie przestrzeni edukacyjnej, wzniesie naszych wychowanków na zaskakująco wysoki poziom rozwoju społecznego. Rozwinie różnorodne umiejętności, wzmocni kompetencje oraz sferę emocjonalną dziecka, która często stanowi warunek sukcesu we współczesnej edukacji .
2. OCZEKIWANIA ZWIĄZANE Z INNOWACJĄ
Cele ogólne innowacji:
Koncepcja edukacji daltońskiej oparte są na trzech założeniach:
⦁ nauka samodzielności,
⦁ nauka wolności,
⦁ nauka współpracy
Odpowiedzialność: Granice są potrzebne, ponieważ w szczególności małe dzieci potrzebują więcej treningu niż te starsze dlatego celem tego założenia jest nauczyć dzieci dobrze używać swobody i odpowiedzialności. Kiedy ćwiczenie staje się zbyt trudne dla konkretnego dziecka by mogłoby uporać się z nim sam, nauczyciel służy pomocą, jednakże nadmierne tłumaczenie powoduje utratę inicjatywy u malucha dlatego, by umożliwić organizację pracy dziecka przejrzystą, wizualizujemy proces. Poczucie odpowiedzialności będzie stymulowane wtedy, gdy dzieci będą mogły planować i ukończyć swoją pracę z pewną administracją (wizualizacja zadań).
Samodzielność: Dzieci z chęcią podejmują działania wymagające ich aktywności dlatego same muszą rozwiązywać problemy i same wykonywać zadania. Samodzielna praca bardzo dobrze działa na motywację, stanowi także ważny czynnik dydaktyczno – organizacyjny, ponieważ podczas samodzielnej pracy dzieci mogą wykonywać wybrane zadania w swoim własnym tempie. Chęć brania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie jest naturalną potrzebą dziecka ściśle związaną z wiekiem oraz poziomem rozwoju intelektualnego dziecka.
Współpraca: Dzieci mogą bawić się z najlepszym przyjacielem bądź przyjaciółką z grupy, ale muszą również nauczyć się bawić z innymi dziećmi bez wykluczania kogokolwiek. W związku z tym, w ramach współpracy dydaktycznej nauczyciel organizuje dwie formy współpracy: grupy współpracujące i grupy wzajemnej pomocy. W przypadku grup wzajemnej pomocy dzieci otrzymują zadanie do samodzielnego wykonania, przy czym każde dziecko w razie potrzeby może poprosić kolegę o wyjaśnienie, jeśli czegoś nie rozumie. Natomiast w grupach współpracujących, na poziomie edukacji przedszkolnej, dzieci otrzymują zadanie do wykonania w parach. Celem uczenia się przez współpracę jest aby dzieci nabierały umiejętności współpracy z każdym, a nie tylko z najbliższymi kolegami.
Cele szczegółowe:
Dzieci:
- dostosowanie tempa pracy do rzeczywistych możliwości dzieci,
- angażowanie dzieci do samodzielnego planowania,
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie i zespole,
- kształtowanie wiary we własne siły,
- zwiększenie zakresu odpowiedzialności za siebie i innych,
- kształtowanie odpowiedzialności za wykonanie podjętego zadania,
- uświadamianie dziecku konieczności ponoszenia odpowiedzialności za swoje czyny.
Nauczyciele:
- umożliwienie doskonalenia organizacji i metod pracy wychowawczo – dydaktycznej,
- stwarzają sytuacje sprzyjających współpracy,
- podejmowanie przez nauczycieli twórczej komunikacji,
- pogłębienie współpracy z rodzicami dla szeroko pojętego dobra dziecka.
Rodzice:
- włączanie rodziców do współpracy z nauczycielem i przedszkolem,
- dostarczenie rodzicom informacji o rozwoju i postępach dzieci,
- wspomaganie własnych dzieci „w drodze do bycia uczniem”.
Przewidywane efekty:
Dziecko:
- jest zmotywowane do pracy,
- czuje się odpowiedzialne za własne działania,
- potrafi się uczyć,
- ocenia proces nabywania wiedzy i umiejętności,
- współpracuje z nauczycielem i rówieśnikami,
- umiejętnie zarządza czasem,
- staje się samodzielne, odpowiedzialne, umiejące współpracować z innymi,
- staje się sumienne, obowiązkowe i twórcze.
Nauczyciel:
- świadomie planuje i organizuje proces wychowawczo – dydaktyczny,
- motywuje dzieci do rozwoju swoich umiejętności,
- twórczo współpracuje z innymi nauczycielami,
- doskonali swój warsztat pracy,
- ma stały kontakt z rodzicami wychowanków.
Rodzic:
- włącza się do współpracy z nauczycielami i przedszkolem,
- wspomaga swoje dziecko w drodze do dorosłości,
- zna założenia wychowania i kształcenia według Planu Koncepcji Daltońskiej.
3. SPOSÓB REALIZACJI
Proponowana innowacja jest propozycją oddziaływań edukacyjnych, dającą nieograniczoną przestrzeń dla nauczyciela do stwarzania sytuacji do nauk , a dla dzieci szerokie możliwości bezpośrednich doświadczeń . Celem nadrzędnym konsekwentnie i systematycznie prowadzonej edukacji daltońskiej jest osiągnięcie zmian w postawie dziecka , jego funkcjonowaniu w grupie społecznej oraz własnej aktywności. Przygotowanie wychowanka do umiejętności dokonywania samodzielnych, odpowiedzialnych wyborów i współpracy z innymi .
” Samodzielność, odpowiedzialność , współpraca- edukacja dla przyszłości ,realizacja koncepcji Planu Daltońskiego w Przedszkolu nr3 w Lublinie” opracowana została zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego.
OPIS DZIAŁAŃ
Proces dydaktyczno-wychowawczy w edukacji daltońskiej oparty jest na wizualizacji. Znajdujące się w sali kolorowe zdjęcia-obrazy, piktogramy, pozwalają dzieciom lepiej zrozumieć i zapamiętać zasady funkcjonowania w grupie. Dziecko nie potrzebuje pomocy podczas porządkowania sali, układania zabawek czy książek. Kolorowe ilustracje to swego rodzaju instrukcje, które doskonale ułatwiają dziecku samodzielnie wykonać zadanie. Dzięki odpowiednio przygotowanym niestandardowym środkom dydaktycznym, organizacji przestrzeni, wydzieleniu miejsc do działań tematycznych i zgromadzeniu w nich odpowiednich materiałów dydaktycznych, dzieci mają ogromną szansę na swobodne podejmowanie samodzielnych działań.
W przedszkolu na pierwszym etapie wizualizacja obejmuje:
4. EWALUACJA
- Comiesięczna ewaluacja efektów wdrażanej innowacji.
- Spotkania zespołu nauczycielskiego w ramach WDN.
- Przygotowanie przez nauczycieli , portfolio dokumentującego wdrażanie innowacji w oddziale .
- Przygotowanie i przedstawienie przez koordynatora na posiedzeniu rady pedagogicznej w czerwcu 2017 r., sprawozdania z efektów wdrażania innowacji .
- Ankieta skierowana do rodziców.
- Ankieta do nauczycieli Szkoły Podstawowej Nr 2 .
5. BIBLIOGRAFIA
- Helen Perkhurst „Wykształcenie według planu daltońskiego”.
- Roel Rohner, Hans Wenke „Pedagogika planu daltońskiego”
- Roel Rohner „Pedagogika daltońska wzorowym narzędziem dla współczesnej edukacji” – bliżej przedszkola XI.2011
- Joanna Kurek, Katarzyna Dryjas „Pedagogika daltońska w polskich przedszkolach”. Wychowanie w przedszkolu nr 5/2011
————————————————————————————————————————————————
PREZENTACJA REALIZACJI KONCEPCJI PLANU DALTOŃSKIEGO
W PRZEDSZKOLU NR 3 W LUBLINIE